فونداسیون نواری چیست؟

فونداسیون وظیفه ی انتقال بار ساختمان به زمین را بر عهده دارد، هدف از ساخت فونداسیون در واقع پر کردن بخش های پی کنی شده با مصالح مقاوم می باشد، که انتخاب نوع شالوده به عواملی متعددی از جمله به تعداد طبقات، وزن ساختمان، نوع کاربری ساختمان و همچنین به نوع خاک محل بستگی دارد. سه نوع شالوده ۱. سطحی ۲. عمیق (شمع) و ۳. ویژه وجود دارند، که در این مقاله به بررسی کامل فونداسیون های نواری که از رایج ترین انواع شالوده هایی است که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد، صحبت می کنیم.

  فونداسیون نواری:

پی‌ها از سازه‌ها پشتیبانی می‌کنند و بار آنها را به لایه‌هایی از خاک یا سنگ منتقل می‌کنند که دارای ظرفیت تحمل کافی نیرو هستند. نقش پی دقیقاً همان نقش ریشه برای درختان است، بنابراین به عنوان مهمترین بخش سازه نیاز به دقت، تحلیل و طراحی کارشناسانه دارد.به طور گسترده، پی‌ها را می‎توان به انواع کم عمق (سطحی) یا عمیق طبقه‌بندی کرد. پی‌های کم عمق معمولاً در جایی استفاده می شوند که بارهای تحمیل شده توسط یک سازه نسبت به ظرفیت تحمل خاک کم باشد. پی‌های عمیق در جایی لازم است که ظرفیت تحمل خاک سطحی برای پشتیبانی از بارهای تحمیل شده توسط یک سازه کافی نباشد، بنابراین لازم است که آنها را به لایه‌های عمیق‌تر با ظرفیت تحمل بالاتر منتقل کرد.

فونداسیون نواری نوعی از پی های کم عمق است که با اتصال پی‌های هر طرف (در طول و عرض) پی نواری ساخته می‌شود. این پی‌ها نسبت طول به عرض زیادی دارند و معموال پی‌هایی که نسبت طول به عرض آنها بزرگ‌تر از ۴ یا ۵ باشد، فونداسیون نواری نامیده می‌شود.

مزایای پی‌های نواری عبارتند از:

توانایی تحمل بارهای بزرگسادگی در طراحی 

ساخت آسان، بدون نیاز به آموزش ویژه برای پرسنل 

عملکرد طولانی مدتقابل استفاده در سازه‌های فولادی و بتنی 

در زمین‌هایی که خطر رانش خاک وجود دارد، پی نواری عملکردی عالی دارد.

سرعت اجرای بالاتر نسبت به دیگر فونداسیون‌ها

در صورت استفاده از پی نواری، می‌توانید کف را خیلی بهتر عایق بندی کنید.

میزان بلندشدگی این نوع پی‌ها نسبت به پی‌های منفرد بسیار کمتر و در برخی موارد فاقد بلندشدگی هستند.

 تمام فونداسیون نواری در برابر نیروها به صورت یکپارچه عمل می‌کنند.

پی‌های نواری در هنگام وقوع زلزله بسیار خوب عمل می‌کنند.

 بسته به جهت نیروهای لرزه‌ای، در قسمت‌های بزرگی از پی تغییر شکل بطور مداوم معکوس می‌شود بنابراین نیاز به تقویت آماتورهای فوقانی است.

نسبت به فونداسیون‌های رادیه (گسترده) آرماتور کمتری مصرف می‌شود.

فضاهای خالی بین پی‌ها جایی مناسب برای تأسیسات است.

تحمل باربری بالا نسبت به خاک با مقاومت پایین 

معایب پی‌های نواری عبارتند از:

عدم توانایی در اتصال یکپارچه کف به زیرزمین در مقایسه با فونداسیون منفرد

 نیاز به بتن و میلگردهای تقویتی بیشتری دارد.

برای مقابله با لنگرهای خمشی (ممان خمشی) همانند یک تیر بتنی استاندارد طراحی می‌شود.

نکته: 

عرض یک فونداسیون نواری به ظرفیت تحمل خاک و بار ساختمان بستگی دارد. هرچه ظرفیت تحمل خاک بیشتر باشد، عرض پی با همان مقدار بار کمتر خواهد بود.

انواع پی نواری:

۱) پی نواری یک طرفه :

پی نواری یک طرفه ، بار یک دیوار و یا چند ستون را که در یک ردیف قرار دارند به زمین منتقل می‌کند. این پی‌ها فقط در یک جهت قرار می‌گیرند.

۲) پی شبکه ای ( پی نواری دو طرفه متعامد ):

اگر این پی‌ها به صورت متعامد نسبت به هم قرار بگیرند، پی شبکه ای یا دو طرفه ایجاد می‌شود. پی شبکه ای عملکرد بسیار خوبی در برابر نیروهای جانبی از جمله زلزله نشان‌ می‌دهد.اکثر فونداسیون های رایج در ایران و سایر کشورها از نوع پی شبکه ای ( پی نواری دو طرفه ) هستند. این نوع شالوده از نشست‌های نامتقارن جلوگیری می‌کند.

کاربرد فونداسیون نواری :

کاربرد و دلایل استفاده از این فونداسیون به شرح زیر است:

۱) زیر یک ردیف ستون، در ساختمان‌های اسکلت فلزی یا بتن مسلح

۲) زیر یک دیوار باربر در ساختمان های آجری

۳) زیر ستون و دیوار کنار هم

۴) در زمین‌هایی که خطر رانش به وسیله خاک وجود داشته باشد از این گونه پی‌ها استفاده می‌شود.

۵) در مناطق زلزله خیز

۶) عملکرد بهتر نسبت به فونداسیون منفرد در برابر بلندشدگیبه همین دلیل اگر تراز کف سازه از تراز آب زیرزمینی پایین‌تر باشد، مقاومت بیشتری در برابر نیروی بلندکننده یا همان uplift نشان می‌دهد.